Cukrzyca u dziecka – jak sobie z nią radzić? część 2

Cukrzyca to najczęstsza choroba przemiany materii występująca u dzieci młodzieży. 1 na 250 dzieci ma szansę rozwinąć cukrzycę typu 1. To choroba nieuleczalna, nie ma od niej odpoczynku, wakacji.

Warto podkreślić, że rośnie zapadalność na tę chorobę. Chorują coraz młodsze dzieci od 0-5 lat i 5-9 lat. Jeśli w Twoim otoczeniu jest dziecko z cukrzycą, niezwykle ważna jest świadomość jak trudna to choroba. Może Twoje dziecko ma kolegę, koleżankę z cukrzycą? Może jesteś nauczycielem dziecka chorującego na cukrzycę?

Jeśli tak, chciałbym Ci uświadomić, że masz w sobie moc😉. Dlaczego? Ponieważ kiedyś Twój drobny gest albo gest Twojego dziecka może komuś bardzo pomóc. Może wspólnie uda nam się uniknąć takich sytuacji – historia pewnego chłopca.

Dzieci mają w sobie naturalną ciekawość świata, po prostu chcą wiedzieć. Dlatego zadają pytania. Boją się tego czego nie znają. Co zrobić kiedy pytanie jest trudne, nie znasz odpowiedzi? Możesz przeczytać moje wskazówki, a w czasie lektury i włączyć swojemu maluchowi ten film.

Cukrzyca. Film edukacyjny.

A teraz czas dla Ciebie. Informacje w pigułce 😉

Cukrzyca typu 1

To choroba metaboliczna. Powoduje wysoki poziom cukru we krwi (hiperglikemia). Cukier w pewnym sensie jest uwięziony  się we krwi, mimo że jest go bardzo dużo, organizm nie może go wykorzystać.

Cukrzyca u dziecka przyczyny

Przyczyną cukrzycy typu 1 jest brak insuliny. Insulina to hormon produkowany przez komórki beta w trzustce. Jest odpowiedzialna za kontrolę poziomu glukozy we krwi. W wyniku działania autoprzeciwciał komórki beta są niszczone. Zniszczone komórki nie produkują cennej insuliny. Autoprzeciwciała to nasze przeciwciała, które zamiast walczyć z zewnętrznym wrogiem, zwracają się przeciwko trzustce.

Proces niszczenia trzustki trwa kilka miesięcy albo lat.

Co się wtedy dzieje z dzieckiem?

Cukrzyca u dzieci pierwsze objawy

• Dziecko ma OGROMNE POCZUCIE PRAGNIENIA – organizm próbuje „oczyścić” krew z nadmiaru cukru. Dziecko potrafi wypić kilka litrów wody dziennie. Jak ktoś tak dużo pije, to wiadomo jakie pomieszczenie będzie mu najbliższe – TOALETA.

• WIELOMOCZ, dziecko bardzo dużo siusia, czasami zaczyna się moczyć w nocy.

• Cukier znajduje się we krwi, nie wchodzi do komórek: mięśni czy wątroby. Mięśnie nagle są pozbawione paliwa, dziecko jest OSŁABIONE. Nawet żywiołowe maluchy potrafią leżeć na kanapie cały dzień.

• Kiedy cukier nie może dotrzeć do wątroby, spada synteza tłuszczy (trójglicerydów). Mało tego, organizm usilnie szuka źródła energii, więc zaczyna spalać te tłuszcze, które ma.  I tu zaczyna się to, o czym marzy większość kobiet, „magiczna” UTRATA MASY CIAŁA.

• Niestety ten proces wywołuje bardzo niebezpieczny stan zwany kwasicą ketonową. Wówczas pojawiają się wymioty, bóle brzucha, duszność, zaburzenia świadomości. A ostatecznie może dojść do ŚPIĄCZKI KETONOWEJ, a stąd już bardzo blisko do tragicznego zakończenia.

Z innych objawów cukrzycy można wymienić:

• Zakażenia skóry – bakterie uwielbiają cukier
• Zakażenia grzybicze, szczególnie okolicy zewnętrznych narządów płciowych (mocz zawiera sporo cukru), a cukier jest ulubionym „pożywieniem” wielu drobnoustrojów – nie tylko bakterii.
• Nieostre widzenie
• Wzmożony apetyt  

Jak rozpoznać cukrzycę u dziecka?

Wysoki poziom cukru we krwi (> 200 mg% na czczo), obecność cukru w badaniu ogólnym moczu.

Jak się leczy cukrzycę?

Jedynym dostępnym lekiem jest insulina. U małych dzieci najczęściej podaje się ją w pompie (refundacja do 26 roku życia). To małe pudełko z drenem i igłą. Wkłucie jest na stałe, więc pacjent nosi pompę przy sobie cały czas, ale dzięki temu unika wielkokrotnych wkłuć. Często nosi ją w specjalnej torebce pod ubraniem.

Alternatywą dla pompy są tzw. peny. Ale one wymagają wielokrotnych zastrzyków – praktycznie przed każdym posiłkiem. Dodam, że przed podaniem insuliny trzeba zmierzyć poziom cukru we krwi- ukłuć się jeszcze raz – żeby wiedzieć ile insuliny podać.  

Czytasz i zastanawiasz się: w czym ja mogę pomóc? W czym moje dziecko może pomóc?

Cukrzyca to bardzo wymagająca choroba. Niezwykle ważne w tej chorobie jest utrzymanie prawidłowego poziomu cukru we krwi.

Kiedy przebywasz w towarzystwie dziecka z cukrzycą:

Pamiętaj, każdy błąd dietetyczny, podjadanie np. słodyczy na urodzinach dzieci z klasy, na imprezach przedszkolnych, powoduje wahanie poziomu cukru we krwi. Każde podanie dziecku słodkiego soczku przez rodzinę, bo przecież „trochę nie zaszkodzi”  – mówi dziadziuś, każdy zjedzony batonik – bo w kinie koleżanka mi dała, SZKODZI!!!

Kiedy zdrowy człowiek zje za dużo, jego trzustka o niego zadba, wyciśnie z siebie więcej insuliny, obniży poziom cukru. U dziecka z cukrzycą trzustka jedynie może zrobić smutną minę…

Powikłania cukrzycy u dzieci

Im częściej powtarza się stan w którym poziom cukru jest za wysoki, tym większe szanse na odległe masywne szkody: uszkodzenie nerek,  wzroku czy nerwów- zaburzenia czucia.

Na czym polega zaburzenie czucia? Osoba z neuropatią (uszkodzonymi nerwami) nie odczuwa bólu. Nie poczuje więc, że kamyk wpadł jej do buta. Idzie na spacer, w końcu zrobi się rana. Jeśli we krwi jest sporo cukru, to stado głodnych baterii rozpoczyna ucztę – infekcja gotowa. Jak myślisz? Łatwo wyleczyć taki stan? Brawo – TRUDNO.

Co jeszcze możemy uszkodzić tymi „niewinnymi” słodkimi gestami? Np. serce.

Tak, Ty drogi czytelniku masz wpływ na to co się stanie z dzieckiem chorującym na cukrzycę. Twoje dziecko również ma wpływ. Kiedy klasa wyjedzie do kina, na wycieczkę klasową, ważne jest wsparcie otoczenia. Bo dziecko z cukrzycą  musi myśleć za swoją trzustkę. Musi stać się dorosłe, mimo że wcale tego nie chciało.

Pomóżmy im.

Pamiętaj, że cukrzyca nie jest przeciwskazaniem do uprawiania sportu. Wręcz przeciwnie.  

WAŻNE

Jeśli dziecko z cukrzycą:

1.) Jest blade, spocone, drżą mu ręce, wymiotuje, jest zmęczone – możliwe, że podało sobie za dużo insuliny – ma ZBYT NISKI POZIOM GLUKOZY we krwi: hipoglikemia(70 mg%).

2.) Wymiotuje, jest zmęczone, senne, dużo pije, ma dziwny „alkoholowy” zapach z ust (aceton) – zapomniało podać sobie insulinę – ma ZBYT WYSOKI POZIOM CUKRU we krwi. Grozi to kwasicą ketonową, a w ostateczności obrzękiem mózgu – to STAN ZAGROŻENIA ŻYCIA.

Koniecznie reaguj – powiadom lekarza.

Być może dzieciom spodoba się również:

Trzustka, jaka jest jej rola? Film edukacyjny.

Źródła:

1.) Pediatria t. 1-2 Wydanie: II zmienione i uaktualnione, 2018 Redakcja naukowa: Wanda Kawalec, Ryszard Grenda, Marek Kulus Wydawca: PZWL Wydawnictwo Lekarskie

2.) Pediatria t. 1-3 Wydanie I, 2018 Redakcja naukowa: Jacek Józef Piertrzyk, Przemko Kwinta, Wdawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagellońskiego

3.) Craig ME, Jefferies C, Dabelea D, Balde N, Seth A, Donaghue KC; International Society for Pediatric and Adolescent Diabetes. ISPAD Clinical Practice Consensus Guidelines 2014. Definition, epidemiology, and classification of diabetes in children and adolescents. Pediatr Diabetes. 2014 Sep;15 Suppl 20:4-17. doi: 10.1111/pedi.12186. PMID: 25182305.